W celu wspomagania rozwoju umiejętności społecznych i poznawczych podopiecznych, u których zdiagnozowano zaburzenia neurotypowe lub zaburzenia sensoryczne, z powodzeniem stosuje się metody arteterapeutyczne. Oddziałują one na wszechstronny rozwój dziecka dzięki styczności z plastyką, muzyką, filmem, teatrem, tańcem i literaturą. Aleksandra Wiechuła i Ewa Baranowska-Jojko podkreślają, że arteterapia służy kształtowaniu pozytywnych zachowań i nawyków, rozwija pozytywne emocje i wzmacnia pożądane i prorozwojowe cechy, takie jak odczuwanie radości czy dumy z własnych zasobów. Techniki plastykoterapii, muzykoterapii i choreoterapii wspierają zdrowie psychiczne dziecka poprzez potraktowanie sztuki jako narzędzia umożliwiającego lepsze poznanie samego siebie, rozpoznawanie swoich mocnych i słabych stron, kształtowanie odpowiednich relacji społecznych, szukanie sposobów rozwiązywania trudności, przy jednoczesnym budowaniu pozytywnych relacji w grupie.
Funkcja terapeutyczna procesu twórczego – w jaki sposób techniki plastyczne mogą pomóc dziecku przejawiającemu zaburzenia sensoryczne?
Warto zwrócić szczególną uwagę na funkcję terapeutyczną odziaływania poprzesz sztukę. Techniki plastyczne wykorzystujące elementy arteterapii nastawione są na kształtowanie kreatywności i twórczego myślenia u podopiecznych napotykających rozmaite wyzwania rozwojowe. Mając do dyspozycji szeroką gamę środków artystycznych, takich jak malowanie trójwymiarowe i wielkoformatowe, rzeźby i płaskorzeźby, mozaika i masy sensoplastyczne, dzieci uczą się twórczego oddziaływania na najbliższe otoczenie oraz wyrażania uczuć w sposób niewerbalny. Różnorodność technik plastycznych wpływa na stymulację wszystkich zmysłów podopiecznego i wzmacnia jego umiejętności motoryczne. Ma to szczególne znaczenie w pracy z dziećmi przejawiającymi zaburzenia sensoryczne uniemożliwiające prawidłowe interpretowanie dotyku, dźwięku czy ruchu.
Malowanie trójwymiarowe w pracy z dziećmi i młodzieżą na różnych etapach rozwoju – jakie techniki malarskie warto wykorzystać w szkole i przedszkolu?
Zajęcia wykorzystujące elementy arteterapii pozwalają na swobodną twórczość, kształcą umiejętności projekcyjne i konstrukcyjne, a także umożliwiają formułowanie wypowiedzi w sposób niewerbalny, a tym samym bezpieczny dla podopiecznego. Dlatego techniki malarskie, plastyczne i muzyczne są zalecanym narzędziem w pracy z dziećmi borykającymi się z zaburzeniami neurotypowymi. Ich funkcja terapeutyczna polega na usprawnianiu motoryki małej i dużej, wzmocnieniu napięcia mięśniowego i ukształtowaniu koordynacji wzrokowo-ruchowej. Nauczyciele i pedagodzy chcący wspierać dzieci i młodzież z problemami wycofania społecznego i niską samooceną, mogą sięgnąć po popularne i lubiane przez młode osoby techniki malarskie – akwarelę, collage, malowanie na szkle lub graffiti. Do praktyki przedszkolnej i szkolnej warto włączyć również inne środki wyrazu mające na celu poprawę integracji sensomotorycznej podopiecznych – malowanie trójwymiarowe i wielkoformatowe, decoupage oraz techniki dekoracyjne łączone na płaszczyźnie.
Techniki plastyczne jako narzędzie wykorzystywane w pracy z podopiecznymi wykazującymi zaburzenia neurotypowe
W arteterapii najczęściej stosowana jest szeroko pojęta plastyka. Plastykoterapia to proces terapeutyczny poprzez sztuki piękne, takie jak malarstwo, grafika, rysunek, rzeźba, architektura czy rzemiosło artystyczne. Należy jednak zaznaczyć, że choć plastykoterapia jest jedną z dziedzin arteterapii, nie należy stosować tych pojęć jako terminów ekwiwalentnych. Techniki plastykoterapii nie obejmują pozaobrazowych i pozaplastycznych dziedzin arteterapii – terapii przez muzykę, taniec, teatr czy materiały czytelnicze. Koncentrują się wyłącznie na dwuwymiarowym czy trójwymiarowym obrazie lub bryle jako narzędziu terapeutycznym. Warto podkreślić, że techniki plastykoterapii nie tylko sprawdzają się w pracy z osobami z zaburzeniami neurotypowymi i zaburzeniami sensorycznymi, ale także służą prawidłowo rozwijającym się dzieciom, wzmacniając ich wrażliwość, empatię i zdolność do autorefleksji.
Malowanie trójwymiarowe i inne techniki malarskie w pracy terapeutycznej
Na czym polega funkcja terapeutyczna procesu twórczego? W jaki sposób dobierać techniki plastyczne do grupy podopiecznych i jak prowadzić efektywne zajęcia z osobami przejawiającymi zaburzenia sensoryczne? Dowiedzą się tego Państwo uczestnicząc w II Ogólnopolskiej Konferencji Arteterapii, która odbędzie się 27 września 2019 roku w Warszawie. Tematem przewodnim wydarzenia są najskuteczniejsze metody arteterapeutyczne w pracy z dziećmi i młodzieżą na różnym etapie rozwoju. Prelegenci przedstawią niekonwencjonalne techniki plastykoterapii w praktyce przedszkolnej i szkolnej oraz wyjaśnią, jak wykorzystać malowanie trójwymiarowe i wielkoformatowe, rzeźby i płaskorzeźby, mozaikę i masy sensoplastyczne w pracy z podopiecznymi z zaburzeniami neurotypowymi. Uczestnicząc w tym wydarzeniu poznają Państwo pomysły na wykorzystanie technik malarskich podczas zajęć wspomagających dzieci i młodzież z problemami wycofania społecznego i niską samooceną.